Jednym z najważniejszych zabytków w Przemyślu są pozostałości umocnień militarnych z okresu I Wojny Światowej – Twierdzy Przemyśl będąca trzecią co do wielkości twierdzą w Europie po Antwerpii i Verdun. Twierdza ta była świadkiem, aż trzech oblężeń – co jest faktem niespotykanym w wojennej historii świata. Jej budowa rozpoczęła się w latach wojny krymskiej (1853-1856), gdy stosunki między Rosją a Austrią uległy znacznemu pogorszeniu, a nowa wojna była nieunikniona. Głównym celem twierdzy miała być obrona Bramy Przemyskiej na styku Kotliny Sandomierskiej i Karpat, którą od stuleci wiódł szlak handlowy z Polski i Rusi na Węgry. Jej znaczenie dodatkowo wzrosło, gdy pod koniec XIX wieku Przemyśl stał się ważnym węzłem kolejowym i drogowym na trasie z Wiednia do Lwowa.
Położenie Twierdzy Przemyśl
Twierdza Przemyśl jest położona na zewnętrznej krawędzi łuku Karpat w miejscu, gdzie San, opuszczając górzyste tereny, wypływa na równiny Podkarpacia (rozległej Kotliny Sandomierskiej). Obecnie Twierdza Przemyśl znajduje się na terytoriach: Polski (województwo podkarpackie, przeważająca część Twierdzy Przemyśl) i Ukrainy (niewielki Fragment obejmujący sześć fortów pomocniczych grupy siedliskiej). Obszar Twierdzy wychodzi poza granice administracyjne miasta Przemyśla na tereny sąsiednich gmin. Forty wzniesiono na wzgórzach Pogórza Karpackiego (Pogórze Przemyskie i Pogórze Dynowskie) i Płaskowyżu Sańsko-Dniestrzańskiego oraz wyniosłościach Kotliny Sandomierskiej położonych dookoła miasta.
Budowa Twierdzy Przemyśl
Budowę umocnień wokół Przemyśla rozpoczęto w 1854 roku. Prace trwały z przerwami do I wojny światowej. W tym czasie zmieniały się warunki polityczne, ekonomiczne i następował rozwój inżynierii wojennej, czego efekt końcowy widzimy w postaci silnego zróżnicowania zachowanych do dzisiaj pozostałości dzieł obronnych Twierdzy Przemyśl. Twierdza w okresie I wojny światowej była jedną z ważniejszych w Europie. Odegrała dużą rolę na Froncie wschodnim w latach 1914-1915, kiedy przeszła trzy oblężenia.
Obiekty Twierdzy Przemyśl
Twierdza Przemyśl to twierdza pierścieniowa złożona z dwóch pierścieni obronnych: wewnętrznego (Noyau), który w całości znajduje się na obszarze miasta Przemyśla, i zewnętrznego (poza miastem) oraz linii wspierającej usytuowanej pomiędzy nimi. Na liniach umocnień znajdują się Forty główne i pomocnicze oraz inne dzieła obronne Twierdzy Przemyśl. Oprócz dzieł obronnych dla po-trzeb Twierdzy Przemyśl powstało całe zaplecze złożone m.in. z koszar i magazynów. Do infrastruktury zalicza się też cały system nowych dróg. Wiele z tych elementów jest wykorzystywanych do dzisiaj. Na szczególną uwagę zasługują cmentarze wojenne, zwłaszcza Zabytkowy Zespół Cmentarzy Wojennych Twierdzy Przemyśl 1914-1915. /tekst: Jakub Sadowy/
Rdzeń Twierdzy Przemyśl
Położony na obszarze miasta Przemyśla rdzeń (Noyau) to połączony wałem zespół Portów artyleryjskich, uzupełniony o szańce, baterie i inne dzieła obronne. Na kilku drogach wjazdowych do miasta zachowały się pozostałości bram (na szczególną uwagę zasługuje pozostałość Bramy Sanockiej Dolnej ze strażnicą). Forty główne pierścienia wewnętrznego to: fort XVI „Zniesienie” (na Pogórzu Przemyskim), fort XVII „Ostrów”, fort XVIII „Lipowica” i fort XIX „Winna Góra” (na Pogórzu Dynowskim) oraz Fort XX „Przekopana” i Fort XXI „Bakończyce” (w Kotlinie Sandomierskiej).
Pierścień zewnętrzny Znajduje się kilka kilometrów od miasta, gdzie zobaczyć można pozostałości największych Fortów przemyskiej Twierdzy.
- Forty główne położone na Płaskowyżu Sańsko-Dniestrzańskim: Fort XV „Borek” (pancerny), fort I „Salis-Soglio” (artyleryjski, znajduje się bezpośrednio przy granicy państwa), fort II „Jaksmanice” (zbliżony do pancernego), fort III „Łuczyce” (artyleryjski), fort IV „Optyń” (pancerny), fort V „Grochowce” (artyleryjski).
- Forty główne położone na Pogórzu Przemyskim: fort VI „Helicha” (artyleryjski), fort VII „Prałkowce” (artyleryjski).
- Forty główne położone na Pogórzu Dy-nowskim: fort VIII „Łętownia” (artyleryjski), Fort IX „Brunner” (pancerny).
- Forty główne położone w Kotlinie Sandomierskiej: fort X „Orzechowce” (pancerny przebudowany z artyleryjskiego), fort XI „Duńkowiczki” (pancerny przebudowany z artyleryjskiego), fort XII „Werner (artyleryjski), fort XIII „San Rideau” (pancerny; z tym Fortem związana jest „legenda Fortu XIN”). Fort XIV „Hurko” nie istnieje.
Bądź na bieżąco z nowymi wpisami
Zachęcam Was do śledzenia mojego bloga bo niebawem pojawią się na nim kolejne ciekawe wpisy dotyczące ciekawych destynacji zarówo w Polsce, jak i poza jej granicami. Możecie być na bieżąco również śledząc mój Fanpage oraz mój profil na Instgram.com. Staram się dostarczać wartościowe i dopracowane treści, a także opisywać miejsca, w których miałem okazję bywać.
© Zwiedzone.pl – Wszelkie Prawa Zastrzeżone
