Gdynia, miasto na prawach powiatu w północnej Polsce, w województwie pomorskim, położone nad Morzem Bałtyckim, na Pobrzeżu Gdańskim i Pojezierzu Wschodniopomorskim. Wchodzi w skład Trójmiasta wraz z Gdańskiem i Sopotem, jest zatem jednym z miast centralnych aglomeracji Trójmiasta. Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r., Gdynia liczyła 244 969 mieszkańców co plasuje Gdynię na dwunastym miejscu w Polsce i zajmowała 135,14 km². Jest najludniejszym miastem niewojewódzkim.
Historia Gdyni
Prawa miejskie Gdynia uzyskała 4 marca 1926. Impulsem do rozwoju miasta była budowa portu, który powstał w celu zapewnienia Polsce dostępu do morskich szlaków i bazy marynarki wojennej wobec niepewnej sytuacji w Wolnym Mieście Gdańsku. Szybki napływ ludności i dynamiczny rozwój portu sprawiły, że w ciągu kilkunastu lat po nadaniu praw miejskich Gdynia ze wsi rybackiej przekształciła się w miasto zamieszkane blisko 130 tys. osób w 1939 r. Gdynia jako jedno z pierwszych miast w Polsce wprowadziła 8 maja 1991 do Statutu Miasta podział na dzielnice. W dniu 9 grudnia 1992 Rada Miasta, wprowadzając zmiany w Statucie, podzieliła niektóre z nich. Na przykład Śródmieście przekształcono w trzy odrębne dzielnice: Śródmieście Centrum, Śródmieście Kamienną Górę oraz Śródmieście Port. W wyniku tych podziałów liczba dzielnic w Gdyni wzrosła z 13 do 24. Kolejne dwie zmiany nastąpiły w 1998: w kwietniu połączono dotychczasowe dzielnice Chylonia i Chylonia Nowa w dzielnicę Chylonia, zaś w grudniu dzielnicę Port, która zajmowała duży obszar, ale była zamieszkana przez niewiele ponad 100 mieszkańców, włączono do dzielnicy Śródmieście. W rezultacie tych ostatnich zmian liczba dzielnic zmniejszyła się do 22. Obecny kształt dzielnic jest przede wszystkim odzwierciedleniem tradycyjnych podziałów. Z tego powodu pojawiają się duże dysproporcje pomiędzy wielkością dzielnic zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby mieszkańców. Największą dzielnicę, Chylonię, zamieszkuje 26 826 osób, gdy najmniejsza, Babie Doły, liczy zaledwie 2376 mieszkańców. Z kolei największy obszar zajmuje dzielnica ChwarznoWiczlino – 27,92 km², która jest aż 44 razy większa od najmniejszej Kamiennej Góry. Od początku istnienia Gdynia miała gospodarkę związaną z morzem. W czasach bycia wioską odnosiło się to do istnienia przystani rybackiej na Oksywiu. Gdy nadano osadzie prawa miejskie w 1926 na jej terenie istniał już od 6 lat port, który z czasem przejął rolę gospodarczego symbolu miasta. Wówczas był to jedyny liczący się port przeładunkowy i pasażerski w Polsce z uwagi na krótką linię brzegową w okresie międzywojennym oraz niemożność korzystania z portu w Gdańsku. Równocześnie w Gdyni rozwijał się przemysł stoczniowy. Od lat 90. XX w. w Gdyni rozwija się sektor finansowy i oddawane są do użytku biurowce firm z różnych branż.
Czy Gdynia ma starówkę?
Jeśli Wasze wyobrażenie o Gdyni to np. starówka, to na pewno jej tam nie znajdziecie. Najstarszymi elementami współczesnego miasta jest port. Niemniej jednak Gdynia może poszczycić się dość spokojną plażą miejską, która w sezonie letnim pełni funkcje rekreacyjne. Miasto jest bardzo nowoczesne z dobrze zorganizowaną komunikacją oraz usługami dla mieszkańców. Jeśli szukacie powiewu historii musicie udać się do Gdańska.
Najstarsze miejsce w Gdyni
Plac Kaszubski w Gdyni to chyba najstarsze miejsce przez miejscowych nazywane tamtejszym Rynkiem. Niemal w centralnym miejscu stoi monumentalny pomnik tajemniczego jegomościa, obrońcy polskości, do złudzenia przypominającego swoją posturą Józefa Piłsudskiego, ale to zupełnie inna postać. Antoni Abraham – bo o nim mowa to kaszubski działacz społeczny nazywany „królem Kaszubów”, pisarz ludowy, propagator polskości Pomorza. Antoni Abraham był samoukiem, reprezentantem literatury ludowej poświęconej zagadnieniom regionalnym. Pisał często pod pseudonimami „Antek znad Bałtyku”, „Antek spod kartuskich gór”, „Antek z pod pomnika starego Fryca”, „Antek z dużym rożkiem” i podobnymi. Pozostawił po sobie przede wszystkim felietony i korespondencje, które w latach 1904–1914 ukazywały się pod tymi pseudonimami w „Gazecie Gdańskiej”. Były one pisane językiem prostym, obrazowym, nawiązywały do miejscowych podań, legend i anegdot Kaszubów.
Elżbieta i Jakub Scheibe - kim byli i są dla Gdyni?
Przy Placu Kaszubskim na tyłach pomnika Antoniego Abraham dostrzeżecie kolejny ważny pomnik dla miasta. Pomnik nie sposób przegapić i budzi on pozytywne emocje dwoje starszych osób siedzi na ławeczce. Mężczyzna coś pokazuje kobiecie, ona z zainteresowaniem go słucha. Kim są? To Elżbieta i Jakub Scheibe.
Elżbieta Scheibe, z domu Kurr pochodziła z Oksywia. Jakub należał do starej gdyńskiej rodziny – urodził się w 1858 roku w parterowym domu niedaleko dzisiejszego placu Kaszubskiego. Tak jak wszyscy mężczyźni w rodzinie, był rybakiem. Zdecydował się jednak na emigrację za chlebem do Ameryki. Gdy po kilkunastu latach wrócił do Gdyni, był już człowiekiem bogatym. Miał 40 lat, ożenił się i postanowił wybudować w Gdyni kamienicę. Stanęła w 1928 przy placu Kaszubskim (na rogu ul. Jana z Kolna i Portowej). Na tamte czasy była przeogromna, miała cztery piętra z nadstawką. Nazywano ją drapaczem chmur. Na prośbę żony na ostatniej kondygnacji dobudował pomieszczenie (tzw. belwederek), z którego okien roztaczał się widok morza aż po Hel. Elżbieta często przesiadywała na górze, wypatrując powrotu męża. Bo Jakub wciąż wypływał w morze, aby łowić ryby. Dostarczał je do rodzinnej wędzarni, na zapleczu „drapacza”. Obecnie w kamienicy zlokalizowany jest Hotel Jakubowy, którego wnętrza mogę szczerze polecić.
Jan Scheibe zmarł na początku wojny, 5 września 1939 roku. Dużo młodsza żona przeżyła go o 17 lat. Historia „nadstawki” na drapaczu jest spisana na rulonie wystającym z kieszeni mężczyzny: „Jakubie, Jeśli na ostatnim piętrze zbudujesz dla mnie pokoik, będę widziała kiedy wracasz z morza – Elżbieta”.
Plaża w Gdyni
W Gdyni funkcjonują cztery miejskie, strzeżone plaże: Śródmieście, Redłowo, Orłowo i Babie Doły. Plaże w Gdyni są zarządzane przez Gdyńskie Centrum Sportu. Ja miałem okazję być na plaży śródmiejskiej. Niedaleko niej w basenie portowym możecie kupić bilet na rejs statkiem, lub zwiedzieć między innymi historyczne okręty wojenny ORP Błyskawica, czy też okręt szkolny Dar Pomorza.
Niszczyciel ORP Błyskawica
Niszczyciel ORP „Błyskawica” został zbudowany w angielskiej stoczni J. Samuel White & Co. Ltd w Cowes, a polską banderę podniesiono na nim 25 listopada 1937 roku. W czasie wojny okręt przepłynął 150 tysięcy mil morskich, eskortował 83 konwoje, uczestniczył w 108 patrolach i operacjach morskich, brał udział w zniszczeniu dwóch i uszkodzeniu sześciu okrętów nawodnych oraz zniszczeniu dwóch statków handlowych przeciwnika, uszkodził trzy okręty podwodne i zestrzelił 4 samoloty na pewno i 2 prawdopodobnie. Trzykrotnie uległ uszkodzeniom podczas wypełniania zadań bojowych. W uznaniu swych wojennych zasług ORP Błyskawica, jako jedyny okręt, został odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po zakończeniu wojny okręt powrócił do Gdyni. Przez dwadzieścia lat eksploatowany był jako klasyczny niszczyciel. Od 1976 roku jest okrętem-muzeum, który rocznie odwiedzają tysiące turystów z Polski i zagranicy. Jest już tradycją, że na jego pokładzie odbywają się najważniejsze uroczystości i ceremonie. Jest to najstarszy na świecie okręt tej klasy i jeden z niewielu zachowanych okrętów, które brały czynny udział w II wojnie światowej. W hołdzie zasług wojennych został wyróżniony nagrodą International Maritime Heritage Award i wszedł do międzynarodowego grona okrętów, które wniosły największy wkład w historię świata i zostały zachowane dla kolejnych pokoleń.
Dar Pomorza
Dar Pomorza to trzymasztowy żaglowiec szkolny (fregata) zakupiony przez społeczeństwo Pomorza w 1929 dla Szkoły Morskiej w Gdyni. Od 1982 zacumowany w Gdyni jako statek-muzeum, oddział Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Statek-muzeum „Dar Pomorza” urozmaica przestrzeń molo Południowego, rozszerza ofertę kulturalną miasta i stanowi atrakcję dla turystów w każdym wieku. Jednak rozwój muzeów w Polsce, jak i na świecie oraz wprowadzanie nowych rozwiązań sprawia, że zwiedzający mają coraz większe oczekiwania wobec instytucji kultury.
Jak już wspomniałem, Gdynia to bardzo nowoczesne miasto w którym wygodnie wypoczniecie, ale jeśli szukacie zabytków musicie udać się do Gdańska, który na pewno Was zauroczy. Pomogą Wam w tym dobrze skomunikowane trakty trójmiasta.
